ما هر روز سرکار یا در خانه با وسایل و لوازمی دست و پنجه نرم می‌کنیم که تنها یک اشتباه کافی است تا با عوارض جبران‌ناپذیر و جدی روبه‌رو شویم. انسان را از حوادث گریزی نیست و هر لحظه ممکن است به دلیل یک خطای کوچک، آتش سوزی بزرگی رخ دهد. این روزها به لطف تکنولوژی برای جلوگیری از بروز آتش سوزی و تشدید آن، سیستم ضد آتش طراحی و به بازار عرضه شده‌اند. با ما همراه باشید تا مروری کوتاه بر سیستم‌های ضد آتش داشته باشیم.
همچنین بخوانید: اطفا حریق چیست
سیستم‌های ضد آتش چیست؟
به مجموعه‌ای از فناوری‌ها، تجهیزات و روش‌هایی که برای پیشگیری از شیوع آتش سوزی و کنترل آن، همچنین برای حافظت از افراد و دارایی‌ها استفاده می‌شود، سیستم ضد آتش گفته می‌شود. استفاده از تکنولوژی‌های مختلف مطابق با تکنولوژی روز دنیا، ابزارها و فرایندهای متنوع برای طراحی این سیستم‌ها موجب شده تا اثربخشی و کارایی آنها در مواجهه با حریق افزایش پیدا کند. بیایید کمی بیشتر وارد جزئیات شویم و به بررسی مهم‌ترین اجزای سیستم‌های ضدآتش و فناوری‌های استفاده شده در آنها بپردازیم.
آگاه سازی و هشدار دهی
دتکتورهای دود، گاز و حرارت از جمله لوازمی هستند که در صورت وقوع آتش سوزی، از طریق دستگاه‌های تعبیه شده در آنها به صورت صوتی یا بصری وقوع آتش سوزی را به افراد اعلام می‌کنند. اعلام حریق در دتکتورها به صورت خودکار رخ می‌دهد. سنسورهایی که در ساختار دتکتورها به کار می‌روند، می‌توانند به دود، حرارت یا کربن مونو اکسید حساس باشند و طبق همین المان‌ها، دتکتورها به دسته‌بندی‌های متفاوتی تقسیم می‌شوند.
دتکتورهایی که ترکیبی هستند به دو یا چند سنسور متفاوت مجهز شده‌اند. برای مثال دتکتورهای ترکیبی می‌توانند همزمان دود و حرارت زیاد را تشخیص دهند. این امر به حضور سریع‌تر اپراتور یا آتش نشان کمک کرده و همچنین کمک شایانی به مهار حریق می‌کند.
سیستم‌های اطفای حریق
سیستم‌های اطفای حریق شامل انواع سیستم‌های فوم زنی، آب پاش‌ها و خاموش کننده گازهای خطرناک مانند کربن دی اکسید هستند. انتخاب و استفاده از سیستم‌های اطفای حریق بسته به نوع حریق و محیطی که در آن حریق رخ داده می‌باشد. اسپرینکلر از جمله سیستم‌های اطفای حریق است که در هنگام حریق به صورت اتوماتیک فعال شده و با بره گیری از سیستم اطفای حریق آبی موجب خاموش شدن آتش می‌شود.
اسپرینکلرها از نظر نوع واکنش، طریق نصب و عملکر به چند دسته مختلف تقسیم‌بندی می‌شوند. اسپرینکلر پایین زن، اسپرینکلر بالا زن، اسپرینکلر واکنش استاندارد، اسپرینکلر واکنش سریع، اسپرینکلر دیواری یا کنار زن و اسپرینکلر مخفی از جمله اسپرینکلرهای مورد استفاده در ساختمان‌ها هستند.
سیستم‌های خنک کننده
سیستم‌های خنک کننده به سیستم‌هایی گفته می‌شود که با استفاده از آب یا فوم، ابتدا میزان حرارت حریق را کم می‌کنند و سپس آن را خاموش می‌کنند.
سیستم‌های انتقال و توزیع آب
لوله کشی‌های آب، شیرهای ایمنی و پمپ‌های آب از جمله مواردی هستند که در دسته سیستم‌های انتقال و توزیع آب قرار می‌گیرند. این سیستم‌ها، آب را به نقاط مختلف ساختمان منتقل می‌کنند و در صورت لزوم برای خاموش کردن آتش از آنها استفاده می‌شضود.
سیستم‌های تهویه و انتقال هوا
در محیط‌های بسته که نیاز به تهویه مناسب وجود دارد تا دود و گازهای حاصل از آتش سوزی کنترل شوند، لازم است که از سیستم‌های تهویه و انتقال هوای مناسب استفاده شود.
تجهیزات ایمنی فردی
ماسک‌های مخصوص، لباس‌های مقاوم در برابر حرارت، کلاه مخصوص و دستکش می‌باشد که آتش نشانان و اپراتورهایی که مسئول خاموش کردن آتش هستند برای ایمن بودن در مقابل حریق از آنها استفاده می‌کنند.
همچنین بخوانید: تجهیزات حفاظت فردی
سیستم‌های کنترل و مانیتورینگ
پنل‌های کنترل و مانیتورینگ از جمله این سیستم‌ها هستند که وضعیت را در سیستم ضد آتش نظارت و بررسی می‌کنند. این سیستم‌ها در صورت وقوع آتش سوزی، به صورت خودکار یا توسط اپراتور اقدامات لازم را انجام می‌دهند. هیدرانت‌های مانیتوری آتش از جمله مواردی هستند که در این دسته قرار می‌گیرند.
سخن پایانی
سیستم ضد آتش نقش اساسی در حفاظت از جان، اموال و محیط زیست در برابر اثرات مخرب آتش سوزی ایفا می کنند. از طریق ترکیبی از اقدامات فعال و غیرفعال، این سیستم‌ها آتش‌سوزی را شناسایی، سرکوب و کاهش می‌دهند و خط دفاعی حیاتی را در محیط‌های مسکونی و تجاری ارائه می‌دهند. از سیستم های اسپرینکلر و اعلام حریق گرفته تا دتکتورهای دود و مواد مقاوم در برابر آتش، هر جز به یک رویکرد جامع برای ایمنی آتش کمک می کند. با این حال، تشخیص این نکته ضروری است که اثربخشی این سیستم ها نه تنها به نصب آنها، بلکه به نگهداری منظم، آموزش و رعایت پروتکل های ایمنی نیز بستگی دارد. با پیشرفت تکنولوژی و بهبود درک ما از دینامیک آتش سوزی، نوآوری های مداوم در سیستم های حفاظت از حریق به افزایش قابلیت اطمینان و کارایی آنها ادامه خواهد داد و در نهایت جان انسان ها را نجات می دهد و پیامدهای مخرب آتش سوزی را در جوامع ما کاهش می دهد. بنابراین، سرمایه‌گذاری در سیستم‌های حفاظت آتش قوی برای اطمینان از انعطاف‌پذیری و ایمنی محیط ساخته شده ما در برابر خطرات آتش‌سوزی ضروری است.
