سیستم اطفا حریق سیلابی (Deluge Valve) یک نوع سیستم آبپاش با لوله خالی است که هیچ آبی در شبکه لوله کشی آن ذخیره نمی‌شود. در این سیستم، ذخیره آب در پشت یک شیر کنترل صورت می‌گیرد. این سیستم دارای یک منبع آب اختصاصی، یک شیر کنترل و یک سیستم تشخیص آبپاش است. همچنین طوری طراحی شده که در صورت بروز آتش‌سوزی، مقدار زیادی آب را با سرعت زیاد منتقل کند و باعث خاموش شدن آتش شود.
آشنایی با سیستم اطفا حریق سیلابی
سیستم اطفا حریق سیلابی در خاموش کردن آتش‌سوزی‌های ایجاد شده بر اثر مواد قابل اشتعال بسیار موثر است. همچنین این سیستم در مناطق پرخطری مانند کارخانه‌های پتروشیمی، پالایشگاه‌ها و فرودگاه‌ها که احتمال گسترش آتش با سرعت بالا وجود دارد، استفاده می‌شود. برخلاف سیستم‌های آبپاش سنتی، در این سیستم سرهای آبپاش همیشه در یک موقعیت باز نگه داشته می‌شوند و همواره مقدار زیادی آب در معرض تخلیه وجود دارد. این موقعیت باز به سیستم اجازه می‌دهد در هنگام اجرا، از همه نازل‌های موردنظر آب خارج شود. در سیستم سیلابی سرعت انتقال و مقدار آب بسیار زیاد است و همین مسئله باعث می‌شود آتش به سرعت خاموش شود.
در این سیستم با اجرای دتکتور دودی و حرارتی، شیر متصل به آب باز می‌شود و آب پس از جریان پیدا کردن در لوله‌کشی از سر آب‌پاش‌ها خارج می‌شود. به طور کلی سیستم‌های سیلابی توسط یک عامل الکتریکی، پنوماتیکی یا هیدرولیکی فعال می‌شوند.
نحوه کارکرد سیستم اطفا حریق سیلابی
برای مثال عملکرد یک سیستم سیلابی با یک شیر دلوج (شیر کنترل اتوماتیک آب) را با اجرای الکتریکی در نظر بگیرید. این شیر به فشار آب تامینی بستگی دارد و در حالت آماده است. آب تامینی زیر فشار هم به محفظه دیافراگمی شیر دلوج، شیر سلنوئید و ایستگاه کنترل دستی متصل شده است. هوای موجود در اتمسفر را در سه بخش زیر تصور کنید:
- سیستم لوله اسپرینکلر
- سرشاخه سوئیچ اعلان حریق آبی و شیر اتوماتیک تخلیه
- سرشاخه متصل به شیر اتوماتیک قطع
مراحل اجرا به ترتیب زیر خواهد بود:
- دتکتور حرارتی گرمای حاصل از حریق را کشف کرده و یک سیگنال به کنترل پنل می‌فرستد و شیر سلنوئید باز می‌شود.
- آب به سمت محفظه دیافراگمی آزاد می‌شود.
- در نتیجه افت فشار مرتبط با محفظه دیافراگمی، آب توسط اسپرینکلرها خارج می‌گردد.
- آب به سمت اسپریکرها جریان پیدا می‌کند.
- جریان آب بعد از عبور از شیر یکطرفه، باعث فعال شدن سوئیچ هشدار فشار جریان آب می‌شود.
- جریان آب به شیر قطع اتوماتیک(در بخش سوم) می‌رسد.
- با بسته شدن شیر قطع اتوماتیک، محفظه دیافراگمی مجددا تحت فشار قرار می‌گیرد.
انواع سیستم های اطفا حریق سیلابی از نظر روش انتشار
این سیستم‌های اطفا حریق از نظر روش انتشار در سه دسته سیستم اطفا حریق سیلابی پنوماتیک، سیستم هیدرولیک و سیستم رهاسازی الکتریکی دسته‌بندی می‌شوند.
کاربردهای سیستم اطفا حریق سیلابی
این سیستم ها در تاسیسات خطرناکی استفاده می‌شوند که در صورت بروز آتش‌سوزی به مقدار زیادی آب برای کنترل سریع آتش‌سوزی نیاز باشد. معمولا این سیستم‌ها در مراکز زیر کاربرد دارند:
- محل نگهداری مایعات قابل اشتعال و مواد شیمیایی
- سیستم‌های جابجایی مایعات قابل اشتعال
- کارخانه‌های فرآوری هیدروکربن
- پالایشگاه‌ها و کارخانه‌های فرآوری سوخت
- کارخانه‌های استخراج روغن و تقطیر
- آشیانه‌های بزرگ هواپیما
- مخازن و کشتی‌های نفت خام
- نیروگاه‌ها
- فروشگاه‌های رنگ
- واحدهای ذخیره‌سازی داده
الزامات لوله کشی در سیستم اطفا حریق سیلابی
براساس استاندارد NFPA در سیستم اطفا حریق سیلابی باید از لوله sch 40، فولاد کربنی(گالوانیزه) تا سایز 8 اینچ و لوله sch 30، فولاد کربن(گالوانیزه) 8 اینچ و بالاتر استفاده گردد. در زمان نصب این سیستم باید در قسمت خشک لوله، شیب مناسبی در نظر گرفته شود. به طور کلی سیستم اطفا حریق سیلابی باید طوری طراحی شود که در عرض 30 ثانیه پس از فعال شدن، اسپری آب، تجهیزات منطقه را به طور کامل پوشش دهد.
همچنین بخوانید: اسپرینکلر چیست
مزایای سیستم اطفا حریق سیلابی
مزایای این سیستم نسبت به دیگر سیستم‌های اطفا حریق یا حفاظت آتش عبارتند از:
- این سیستم‌ها به راحتی می‌توانند آتش در حال گسترش را کنترل کنند.
- پاسخ بسیار سریعی دارند.
- عملکرد این سیستم‌ها می‌تواند کاملا خودکار باشد.
- از آنجا که سیستم اطفا حریق سیلابی یک سیستم خشک است بنابراین خطراتی مانند یخ‌زدگی لوله‌های آن را تهدید نمی‌کند.
- در این سیستم‌ها می‌توان از کنسانتره فوم برای کنترل بهتر انواع خاصی از آتش استفاده کرد.
- توانایی پخش آب را در یک منطقه گسترده دارد.
سخن پایانی
در این مقاله سیستم اطفا حریق سیلابی را معرفی کردیم. همانطور که گفته شد این سیستم‌ها از آبپاش‌های باز متصل به یک سیستم لوله‌کشی تشکیل شده‌اند که به منبع آب متصل هستند. در صورت باز شدن شیر، آب به سیستم لوله‌کشی راه پیدا کرده و از طریق آب‌پاش‌ها تخلیه می‌شود. تخلیه آب باید با سرعت بالا و به طور موثر در پاسخ به آتش‌سوزی رخ دهد. این سیستم‌ها همچنین به جز آب می‌توانند سایر خاموش‌کننده‌ها مانند فوم، مواد شیمیایی پودر خشک یا گاز را هم آزاد کنند.
منابع:
سیستم اطفا حریق سیلابی در منازل مسکونی هم کاربرد دارد؟
خیر این سیستم برای منازل مناسب نیست زیرا حجم زیاد آب می‌تواند باعث خرابی شود همچنین لوله کشی های گسترده برای منازل مسکونی فضای زیادی اشغال می کند و هزینه و مصرف بالایی دارد.