شیر سیلابی چیست؟

شیر سیلابی در سیستم‌ اطفا حریق، نقش پر رنگی در مهار و خاموش کردن حریق دارد. این شیرها بیشتر در محیط های صنعتی و پر خطر به کار می روند چرا که هنگام آتش سوزی با ارائه حجم عظیمی آب از خسارات گسترده جلوگیری کرده و ایمنی را تضمین می کنند. در ادامه به بررسی عملکرد شیر سیلابی، تفاوت آن‌ها با شیرهای قطع و وصل، اجزای آن‌ها و کاربردهایشان می‌پردازیم.

شیر سیلابی چیست؟

شیر سیلابی یک شیر در سیستم‌ اطفا حریق آبی است که در پاسخ به سیستم اعلام حریق اتوماتیک یا دستی فعال شده و آب را به تمام اسپری نازل ها و اسپرینکلر های متصل به طور همزمان می‌رساند. این شیر به منظور توزیع سریع و گسترده آب برای مقابله با حریق طراحی شده است. برخلاف سایر شیرها، شیرهای سیلابی به طور خاص برای اطفای حریق استفاده می‌شوند که توسط سنسورهای خودکار یا کنترل‌های دستی از راه دور فعال می‌شوند و به کار پوشش‌دهی مناطق بزرگ به طور کارآمد می‌آیند.

همچنین بخوانید: سیستم اطفا حریق سیلابی

اجزای اصلی سیستم شیر سیلابی

1. شیر سیلابی: از اجزای مرکزی که جریان آب را کنترل می‌کند. در شرایط عادی بسته می‌ماند و پس از دریافت سیگنال از سیستم اعلام حریق یا عملگر دستی باز می‌شود.
2. نازل‌ها: نازل‌ها آب را بر روی یک منطقه وسیع پخش می‌کنند. برخلاف سیستم‌های معمولی، این نازل‌ها همیشه باز هستند و هنگام فعال شدن سیستم آب را به صورت همزمان تخلیه می‌کنند.
3. شبکه لوله‌کشی:  این لوله‌ها آب را از منبع به نازل‌ها می‌رسانند و برای جابجایی فشار و حجم بالا آب طراحی شده‌اند.
4. سیستم اعلام حریق: حریق را از طریق دتکتور های حرارتی، دود، ماوراءبنفش (UV) یا مادون قرمز (IR) تشخیص داده و شیر سیلابی را فعال می‌کند.

مقایسه شیر قطع و وصل با شیر سیلابی

درک تفاوت‌های بین شیر قطع و وصل و شیر سیلابی برای انتخاب سیستم مناسب حفاظت از حریق حیاتی است.

شیرهای قطع و وصل (ON/OFF Valve)

• عملکرد: این شیرها می‌توانند از راه دور باز و بسته شوند و اغلب به صورت خودکار بسته به نوع عملگر کار می‌کنند.
• مزایا: سبک، نگهداری آسان و اقتصادی.
• ریسک‌ها: در صورت شکستن خط تشخیص در حریق، بستن خودکار این شیرها می‌تواند جریان آب را زودتر از موعد متوقف کند.
• استانداردهای تطابق: به طور کلی با استانداردهای UL مطابقت دارند اما با استانداردهای FM که نیاز به تنظیم دستی دارند، سازگار نیستند.

شیر های سیلابی

• عملکرد: همیشه شامل گزینه تنظیم دستی هستند و اطمینان می‌دهد سیستم تا زمانی که به صورت دستی تنظیم نشده است فعال بماند.
• مزایا: برای پاسخ سریع و تحویل آب در مقیاس بزرگ طراحی شده، که برای اطفای حریق حیاتی است.
• استانداردهای تطابق: با استانداردهای FM، UL و CE تطابق دارند که اطمینان از قابلیت اطمینان و ایمنی بالا را فراهم می‌کند.

انواع شیرهای سیلابی

1. شیر سیلابی با تنظیم دستی: نیاز به حضور فیزیکی اپراتور در محل شیر برای تنظیم مجدد دارند.
2. شیر سیلابی با تنظیم از راه دور: امکان تنظیم از راه دور را فراهم می‌کنند که نیاز به حضور کارکنان در محیط‌های خطرناک پس از حریق را از بین می‌برد.

مزایا و معایب سیستم‌ های شیر سیلابی

مزایا

• اطفاء حریق مؤثر: به سرعت حجم زیادی از آب را تحویل می‌دهد و اطمینان می‌دهد که حریق به سرعت خاموش می‌شود.
• پوشش گسترده: به دلیل پوشش گسترده آب بر روی مناطق بزرگ مانع از انتشار حریق می شود.
• انعطاف‌پذیری: با آب، فوم یا سایر عوامل اطفاء حریق بسته به کاربرد سازگار است.

معایب

• احتمال آسیب: آب می‌تواند به تجهیزات حساس یا الکترونیکی آسیب برساند.
• پاکسازی: زمان پاکسازی طولانی‌تری نسبت به سیستم‌های پودر یا گاز دارد.
• نیاز به منبع آب: نیاز به یک مخزن آب بزرگ و زیرساخت مناسب دارد.

عملکرد شیر سیلابی

شیر سیلابی با حفظ فشار آب در یک محفظه آغازگر عمل می‌کند. در صورت تشخیص حریق، فشار در محفظه کاهش یافته و باعث باز شدن شیر و جریان آب به سیستم می‌شود. مکانیسم‌های آزادسازی شامل موارد زیر هستند:

1. انتشار پنوماتیک: از فشار هوا برای کنترل شیر استفاده می‌کند.
2. انتشار هیدرولیک: از فشار آب در یک خط بسته استفاده می‌کند.
3. انتشار الکتریکی: شامل یک شیر سلنوئید است که با یک سیگنال الکتریکی فعال می‌شود.
4. انتشار دستی: امکان تنظیم دستی در صورت خرابی سیستم خودکار را فراهم می‌کند.

اهمیت تأمین آب و نگهداری

تأمین آب مناسب برای شیر سیلابی حیاتی است. یک آزمایش جریان آب در محل باید قبل از نصب انجام شود تا ویژگی‌های فشار و جریان آب تأیید شود. نگهداری منظم و آزمایش‌های دوره‌ای برای اطمینان از عملکرد سیستم ضروری است.

نتیجه‌گیری

سیستم‌های شیر سیلابی اجزای حیاتی در حفاظت از حریق هستند، به ویژه در محیط‌های پرخطر که نیاز به اطفاء سریع حریق دارند. با تحویل سریع و مؤثر حجم زیادی از آب، این سیستم‌ها به حفاظت از جان، مال و محیط زیست در برابر اثرات مخرب حریق کمک می‌کنند. درک تفاوت‌های بین شیرهای سیلابی و سایر انواع شیرها، همراه با کاربردها و نیازهای خاص آن‌ها، برای انتخاب و نگهداری سیستم مناسب حفاظت از حریق در هر تأسیسات ضروری است.