سیستم اعلام حریق آدرس پذیر

سیستم کشف و اعلام حریق نقش مهمی در جلوگیری از آتش سوزی و گسترش حریق در ساختمان های مسکونی، اماکن اداری، محیط های پر رفت و آمد یا در محیط های صنعتی دارد. در این مقاله در مورد سیستم اعلام حریق آدرس پذیر که یکی از انواع این سیستم ها می پردازیم.

سیستم اعلام حریق چیست؟

سیستم تشخیص حریق به مجموعه ای از تجهیزات اعلام حریق و دستگاه هایی گفته می شود که هدف تشخیص حریق و اعلام خطر به تمام افراد را دارد. اولین بخش این سیستم دتکتورها هستند. دتکتور یا آشکارساز اعلام حریق با تشخیص عوامل اولیه حریق مانند وجود دود یا افزایش دمای محیط به دستگاه کنترل مرکزی اعلان حریق می کند و کنترل پنل با تشخیص و اطمینان از آن، سیگنال تشخیص حریق را به دستگاه های هشدار صوتی و بصری می فرستد و آن ها را فعال می کند.
هر حریق با توجه به عامل اصلی شروع آتش سوزی نشانه های اولیه متفاوتی بنابراین انتخاب نوع دتکتور در تشخیص به موقع آتش سوزی اهمیت بسیاری دارد برای آشنایی بیشتر با انواع حریق و دتکتور مناسب آن کلیک کنید.

نحوه عمکلرد سیستم اعلام حریق آدرس پذیر

سیستم تشخیص حریق آدرس پذیر از دستگاه های جداگانه ای تشکیل شده مانند دتکتور دود، دتکتور حرارتی، دتکتور شعله و… که با آدرس های منحصر به فرد به کنترل پنل اعلام حریق متصل می شود. در این سیستم هنگامی که دتکتورها یک آتش سوزی را تشخیص می دهند. کنترل پنل اعلان حریق توانایی تشخیص مکان دقیق نقطه ای که دچار حریق شده است را دارد. سیستم های تشخیص حریق مناسب برای مکان های بزرگ با معماری خاص و پیچیده است. یا مکان هایی که تشخیص سریع و به موقع حریق حیاتی است. این سیستم از گران تر از سیستم های اعلام حریق معمولی است ولی امکانات بیشتری دارد.
برای نمونه اگر در یک منزل مسکونی متعارف 2 زون نصب شده باشد هر طبقه یک زون است. با تشخیص حریق تنها مشخص است کدام زون دچار حریق شده و مکان دقیق خانه ای که دچار حریق شده قابل تشخیص نیست.

اجزاء سیستم اعلام حریق آدرس پذیر

1. دتکتور دود آدرس پذیر
2. دتکتور گازی آدرس پذیر
3. دتکتور حرارتی آدرس پذیر
4. دتکتور شعله ای آدرس پذیر
5. بیم دتکتور آدرس پذیر
6. دتکتور دودی مکشی
7. شستی آدرس پذیر
8. کنترل پنل آدرس پذیر
9. آژیر و یا فلاشر اعلام حریق

دستگاه کنترل مرکزی سیستم اعلام حریق آدرس پذیر

دستگاه کنترل مرکزی همان کنترل پنل اعلام حریق است. این دستگاه مغز و مرکز اصلی کنترل سیستم اعلان حریق است. در کنترل پنل اعلام حریق از یک یا چند مدار استفاده می شود. بسته به پروتکل مورد نظر بین دستگاه ها یک مدار خط سیگنال می تواند تا چند صد دستگاه را نظارت و کنترل کند. هر دستگاه مانند دتکتورها، شستی ها آدرس منحصر به فرد خود را دارند در یک مدار می تواند چندین دستگاه را نصب کرد و در صورت تشخیص حریق توسط هر دتکتور کد منحصر به فرد آن توسط کنترل پنل تشخیص داده می شود و مشخص می شود کدام اتاق دچار حریق شده است.
کنترل پنل اطلاعاتی مانند هشدار خطر که مربوط به همان آتش سوزی است، خطا (Fault) یا تداخل در دستگاه ها و سیستم و موارد نظارتی می دهد.

کابل سیستم آدرس پذیر باید چگونه باشد؟

کابل اعلام حریق برای انتقال سیگنال های تشخیص حریق استفاده می شود. این کابل ها به گونه ای طراحی شده اند که در برابر حرارت و شعله مقاوم باشند همچنین از درجه بالایی از انعطاف پذیری برخوردار هستند که برای استفاده در فضاهای تنگ ایده آل است و باید با تمام استانداردهای ایمنی منطبق باشند. کابل های سیستم تشخیص حریق از نوع نسوز و سیلیکونی است. در شرایطی که محیطی دچار حریق شده است و اگر کابل ها هم بسوزند دود سمی آزاد می کنند که باعث می شود مشکل دو چندان شود. کابل های اعلام حریق می تواند از انتشار جلوگیری کند و نسوزد اما برخی دیگر از کابل ها اجازه می دهد مدار همزمان عمل کند تا سیستم بتواند در مدت زمانی محدود فعالیت داشته باشد.

استانداردهای سیستم اعلام حریق

هنگام نصب این سیستم رعایت استاندارها و الزامات بسیار اهمیت دارد. چند مورد از استاندارها و تائیدیه های آتش نشانی به شرح زیر است:
• NFPA
کدها و استانداردهای NFPA برای به حداقل رساندن خطر و اثرات آتش سوزی با ایجاد معیارهایی برای ساخت، پردازش، طراحی، خدمات و نصب در سراسر جهان طراحی شده اند. NFPA 72 به طور خاص بر روی این سیستم هاو تجهیزات سیگنالینگ تمرکز دارد. این استاندارد دستورالعمل هایی برای نصب، عملکرد، آزمایش، بازرسی و نگهداری سیستم اعلان حریق ارائه می کند. توجه به این نکته مهم است که استانداردهای NFPA به طور مرتب به روز می شوند تا پیشرفت های فناوری و تغییرات در شیوه های صنعت را منعکس کنند.

• EN 54
استاندارد EN 54 از چندین بخش تشکیل شده است که هر کدام جنبه های مختلفی از سیستم های تشخیص حریق را مورد بررسی قرار می دهد. هدف استانداردهای EN 54 ارائه چارچوبی مشترک برای ارزیابی و آزمایش تجهیزات تشخیص و هشدار آتش در سراسر اروپا، جهت تسهیل قابلیت همکاری و تضمین سطح بالایی از عملکرد و ایمنی است.

• BS 5839
این استاندارد دارای آیین نامه ای برای طراحی، نصب، راه اندازی و نگهداری سیستم ها است که توسط موسسه استاندارد بریتانیا منتشر شده است.

• UL
استاندارد UL مجموعه ای از تحقیقات و آزمایشات و تجزیه و تحلیل ایمنی به منظور بررسی و پیشرفت تکنولوژی همزمان با ایمنی در محصولات، سیستم ها، خدمات است.

همچنین بخوانید: سیستم کشف و اعلام حریق چگونه کار می‌کند؟

نصب و نقشه کشی در سیستم آدرس پذیر

در نقشه سیستم تشخیص حریق از اجزای سیستم و مکان آن ها در یک ساختمان مشخص می شود. در نقشه چیدمان دقیق ساختمان اهمیت دارد. مانند موقعیت دقیق اتاق ها، راهروها، راه پله ها و سایر مناطق است. در این نقشه محل نصب دتکتورهای اعلان حریق و نوع دتکتور همچنین دیگر اجزای سیستم اعلام حریق مانند آژیرها و فلاشرها، کنترل پنل ها و ریپیترها و محل نصب دقیق آن ها مشخص است. در این نقشه ها مسیر دقیق تمام کابل کشی و سیم کشی ها مورد استفاده جهت اتصال دستگاه های مختلف در یک سیستم تشخیص حریق را نشان می دهد.
نقشه طراحی شده سیستم اعلان حریق باید براساس زون طبقه بندی شود تا مشخص شود کدام قسمت های ساختمان توسط کدام سیستم پوشش داده شده است.

نصب سیستم اعلام حریق

نصب این سیستم جنبه ای حیاتی برای اطمینان از ایمنی ساختمان و ساکنان آن است. مراحل خاص ممکن است بر اساس نوع سیستمی که نصب می کنید (معمولی، آدرس پذیر، بی سیم و غیره) و کدهای ساختمان محلی متفاوت باشد. در این قسمت یک راهنمای کلی برای کمک به شما در فرآیند نصب آورده شده است:

• ارزیابی و برنامه ریزی
یک ارزیابی کامل از ساختمان برای تعیین مکان های مناسب برای دتکتورهای دود، دتکتورهای حرارتی و سایر تجهیزات ضروری انجام دهید. مسیرهای فرار و خروجی ها را برای اطمینان از پوشش مناسب شناسایی کنید.

• طراحی سیستم
بر اساس ارزیابی، سیستم اعلان حریق را طراحی کنید که نیازهای خاص ساختمان را برآورده کند. نوع دتکتورها، دستگاه های اعلان (زنگ هشدار، فلاشر)، و کنترل پنل مورد نیاز را در نظر بگیرید.

• رعایت قوانین و استانداردها
با قوانین و استانداردهای آتش نشانی مرتبط با نصب سیستم اعلان حریق در ساختمان ها آشنا شوید. اطمینان حاصل کنید که طراحی و نصب شما با این مقررات و الزامات مطابقت دارد.

• جمع آوری تجهیزات مورد نیاز
تمام تجهیزات و مواد لازم، از جمله دتکتورها، تابلوهای کنترل، سیم کشی، منابع تغذیه، دستگاه های اطلاع رسانی و سایر اجزای مشخص شده در طراحی را تهیه کنید.

• بررسی های قبل از نصب
بررسی کنید که مکان‌ها و موقعیت های انتخاب شده برای آشکارسازها و دستگاه‌ها با توصیه‌های سازنده مطابقت دارند. همچین بررسی کنید که همه تجهیزات در شرایط خوبی هستند و استانداردهای ایمنی مربوطه را دارند.

• نصب و سیم کشی
سخت افزار نصب آشکارسازها و دستگاه ها را طبق دستورالعمل سازنده نصب کنید. سیم کشی را بین دستگاه ها و کنترل پنل اجرا کنید. اطمینان حاصل کنید که نصب سیم کشی به درستی ایمن و محافظت شده است.

• اتصال دستگاه ها به کنترل پنل
تمام آشکارسازها، دستگاه های اعلان و سایر قطعات را به کنترل پنل اعلام حریق وصل کنید. از دستورالعمل های سازنده برای سیم کشی و اتصالات مناسب پیروی کنید.

• منبع تغذیه
سیستم اعلام حریق را به یک منبع برق قابل اعتماد وصل کنید. برخی از سیستم ها ممکن است به برق پشتیبان نیاز داشته باشند، مانند باتری یا ژنراتور.

• آزمایش عمکلرد تجهیزات
برای اطمینان از اینکه همه دستگاه ها به درستی با کنترل پنل ارتباط برقرار می کنند، یک آزمایش سیستم کامل انجام دهید. آلارم‌ها، فلاشرها و سایر دستگاه‌های اعلان را آزمایش کنید تا مطمئن شوید که طبق برنامه کار می‌کنند.

• مستندات
مستندات دقیق نصب، از جمله طراحی سیستم، نمودارهای سیم کشی و نتایج آزمایش را نگه دارید. اسناد مربوطه را در صورت نیاز به مالک ساختمان و مقامات محلی ارائه دهید.

• آموزش
آموزش ساکنان و کارکنان ساختمان در مورد نحوه واکنش به سیستم تشخیص حریق و انجام تمرینات منظم.

• نگهداری
یک برنامه تعمیر و نگهداری منظم برای اطمینان از قابلیت اطمینان مداوم سیستم اعلام حریق تنظیم کنید و به طور دوره ای عمکلرد تجهیزات را تست کنید.