سیستم‌های اعلام حریق نقش حیاتی در اطمینان از ایمنی ساختمان‌ها و ساکنان آن‌ها دارند. این سیستم‌ها بر اساس طراحی، اجزا و عملکرد به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. شناخت این انواع برای انتخاب سیستم مناسب بر اساس نیازهای خاص بسیار مهم است. در اینجا به بررسی انواع سیستم اعلام حریق، مزایا و معایب هر یک و کاربردهای مناسب آن‌ها می‌پردازیم.
سیستم اعلام حریق متعارف
این سیستم ساختمان را به چندین منطقه تشخیص تقسیم می‌کنند که هر یک به طور مستقیم به کنترل پنل اعلام حریق متصل هستند. وقتی که یک دستگاه تشخیص‌دهنده یا شستی اعلام حریق در یک منطقه فعال شود، کنترل پنل منطقه خاص را نشان می‌دهد؛ اما مکان دقیق دستگاه فعال شده را نشان نمی‌دهد.
مزایا:
-
مقرون‌به‌صرفه: سیستم‌های متعارف معمولاً هزینه نصب کمتری دارند که آن‌ها را برای ساختمان‌های کوچک با طرح‌های ساده مناسب می‌کند.
-
سادگی: طراحی و عملکرد ساده‌ای دارند که آموزش نحوه کارکرد و نگهداری را تسهیل می‌سازد.
معایب:
-
اطلاعات محدود: این سیستم‌ها مکان دقیق حریق را درون یک منطقه نشان نمی‌دهند که می‌تواند موجب تأخیر در زمان پاسخگویی شود.
-
هشدارهای منطقه‌ای: این امر می‌تواند منجر به هشدارهای کاذب و دشواری در پیداکردن منبع دقیق حریق شود.
سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر
سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر یکی از انواع سیستم اعلام حریق هستند که نسبت به نوع متعارفی پیشرفته‌تر و با انعطاف‌پذیری و دقت بیشتری اطلاعات را ارائه می‌دهند. هر دستگاه در یک سیستم آدرس‌پذیر، مانند دتکتور دود یا شستی اعلام حریق، دارای یک آدرس منحصربه‌فرد است که به کنترل پنل اجازه می‌دهد مکان دستگاه فعال شده را شناسایی کند.
مزایا:
-
شناسایی مکان دقیق: کنترل پنل می‌تواند مکان دقیق دستگاه فعال شده را شناسایی کند که باعث پاسخگویی سریع‌تر و کارآمدتر می‌شود.
-
ویژگی‌های پیشرفته: این سیستم‌ها اغلب شامل ویژگی‌هایی مانند ثبت وقایع، قابلیت‌های خودآزمایی و نظارت از راه دور هستند.
-
قابلیت گسترش: سیستم‌های آدرس‌پذیر برای ساختمان‌های بزرگ مناسب هستند و می‌توانند به‌راحتی گسترش یا تغییر کنند.
معایب:
- هزینه بالا: این سیستم‌ها به دلیل ویژگی‌ها و پیچیدگی‌های پیشرفته‌شان، هزینه نصب و نگهداری بالاتری دارند.
- پیچیدگی نصب و نگهداری: نصب، برنامه‌ریزی و عیب‌یابی صحیح این سیستم‌ها نیاز به آموزش تخصصی دارد.
- وابستگی به منبع تغذیه: این سیستم‌ها به‌شدت به یک منبع تغذیه مداوم وابسته هستند که نیاز به منابع تغذیه پشتیبان برای اطمینان از قابلیت اطمینان در زمان قطعی برق دارد.
سیستم اعلام حریق بی‌سیم
سیستم‌های اعلام حریق بی‌سیم از سیگنال‌های دتکتورها و کنترل پنل‌ها استفاده می‌کنند و نیاز به سیم‌کشی گسترده را از بین می‌برند. این امر آن‌ها را برای ساختمان‌هایی که سیم‌کشی در آن‌ها دشوار یا غیرممکن است، مناسب می‌سازد.
مزایا:
-
نصب آسان: بدون نیاز به سیم‌کشی گسترده، نصب سریع‌تر و کمتر مخرب است.
-
انعطاف‌پذیری: سیستم‌های بی‌سیم به‌راحتی می‌توانند گسترش یا تغییر یابند.
-
حفظ زیبایی: آن‌ها برای ساختمان‌هایی که حفظ زیبایی آن‌ها مهم است، ایدئال هستند.
معایب:
-
هزینه اولیه بالاتر: سیستم‌های بی‌سیم ممکن است برای خرید گران‌تر باشند.
-
تداخل سیگنال: ممکن است در معرض تداخل از دستگاه‌های بی‌سیم دیگر باشند که می‌تواند قابلیت اطمینان را تحت‌تأثیر قرار دهد.
اجزا سیستم اعلام حریق
سیستم‌های اعلام حریق از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند که هر یک وظیفه خاصی دارند. برخی از این اجزا شامل کنترل پنل، انواع دتکتورها، شستی اعلام حریق، آژیر و فلاشر هستند.
- کنترل پنل اعلام حریق (متعارفی و آدرس‌پذیر):
کنترل پنل قلب سیستم اعلام حریق است که وظیفه نظارت و مدیریت تمام دستگاه‌های متصل به سیستم را بر عهده دارد. برخی از این وظایف عبارت است از:
-
پردازش سیگنال‌ها: کنترل پنل سیگنال‌های ورودی از دتکتورها و شستی‌های اعلام حریق را پردازش می‌کند و تصمیم می‌گیرد که آیا باید آژیر و فلاشرها فعال شوند یا خیر.
-
نمایش وضعیت سیستم: کنترل پنل وضعیت سیستم را نمایش می‌دهد و اطلاعاتی مانند فعال‌شدن یک دتکتور یا وجود خطا در سیستم را ارائه می‌دهد.
-
ارتباط با سیستم‌های دیگر: این پنل می‌تواند با سیستم‌های دیگر مانند سیستم‌های اطفا حریق یا سیستم‌های نظارتی ارتباط برقرار کند تا در صورت وقوع حریق، اقدامات لازم به طور خودکار انجام شود
- دتکتورها (متعارفی و آدرس‌پذیر):
دتکتورها وظیفه شناسایی علائم حریق مانند دود، حرارت یا شعله را بر عهده دارند. برخی از انواع دتکتورها عبارت است از:
-
دتکتور دود
-
دتکتور شعله
-
دتکتور حرارتی
-
دتکتور گاز
-
دتکتور بیم
- شستی اعلام حریق (متعارفی و آدرس‌پذیر):
شستی‌های اعلام حریق دستگاه‌های دستی هستند که افراد می‌توانند با فشردن آن‌ها در صورت مشاهده حریق، سیستم اعلام حریق را به طور دستی فعال کنند. وظایف اصلی شستی‌های اعلام حریق عبارت است از:
-
فعال‌سازی دستی سیستم: به افراد اجازه می‌دهد که در صورت مشاهده حریق، آژیر و فلاشرها را فعال کنند.
-
سهولت استفاده: این شستی‌ها در مکان‌های قابل‌دسترس نصب می‌شوند تا در مواقع اضطراری به‌راحتی قابل‌استفاده باشند.
- آژیر
آژیرها تجهیزاتی هستند که صداهای بلندی جهت آگاه‌سازی ساکنان ساختمان از وقوع حریق تولید می‌کنند. وظایف آژیرها شامل موارد زیر است:
-
هشدار صوتی: تولید صدای بلند برای جلب‌توجه افراد و اطلاع‌رسانی به آن‌ها درباره وقوع حریق.
-
راهنمایی برای تخلیه: کمک به افراد برای تخلیه سریع و ایمن ساختمان در صورت وقوع حریق
- فلاشر
این تجهیزات در صورت وقوع حریق، نورهای چشمک‌زن تولید می‌کنند. وظایف فلاشرها شامل موارد زیر است:
-
هشدار بصری: تولید نورهای چشمک‌زن برای جلب‌توجه افرادی که ممکن است صدای آژیر را نشنوند، مانند افراد ناشنوا یا در محیط‌های پر سروصدا.
-
راهنمایی برای تخلیه: کمک به افراد برای پیداکردن مسیرهای خروج در هنگام وقوع حریق با استفاده از سیگنال‌های نوری
نتیجه‌گیری
انتخاب سیستم اعلام حریق مناسب بستگی به عوامل مختلفی از جمله اندازه و پیچیدگی ساختمان، محدودیت‌های بودجه و نیازهای خاص تشخیص حریق دارد. سیستم‌های متعارفی برای ساختمان‌های کوچک با طرح‌های ساده مناسب هستند، درحالی‌که سیستم‌های آدرس‌پذیر ویژگی‌های پیشرفته و تشخیص مکان دقیق را برای تسهیلات بزرگ‌تر و پیچیده‌تر ارائه می‌دهند. سیستم‌های بی‌سیم انعطاف‌پذیری را در نصب‌هایی که سیم‌کشی عملی نیست، ارائه می‌دهند. درک این تفاوت‌ها می‌تواند به انتخاب درست کمک کند تا ایمنی و امنیت ساختمان و ساکنان آن تضمین شود.
