آژیر اعلام حریق چیست و چه کاربردی دارد؟

عموما در آژیرهای اعلام حریق از رنگ قرمز استفاده می‌شود. چرا که به صورت پیش‌فرض رنگ قرمز تقریبا در تمامی فرهنگ‌ها به عنوان رنگ اخطار و هشدار محسوب می‌شود. البته اجباری برای رنگ قرمز وجود ندارد. و متناسب با رنگ فضای مورد نظر، می‎توان از آژیرهای اعلام حریق در طرح‌ها و رنگ‌های مختلف نیز بهره برد.

آژیر اعلام حریق و ریشه‌ی واژه‎‌ی Alarm؛

 

در زبان انگلیسی برای اخطار یا هشدار از لغت Alarm استفاده می‌شود. این واژه ریشه‌ی فرانسوی دارد و از کلمه‎‌ی À l’arme به معنای در دستان گرفتن مشتق شده است. از این لغت در قدیم و در صحنه‌های نبرد مورد استعمال بوده‌ است. بدین ترتیب به مردان مسلح در میدان جنگ هشدار می‌دادند که برای رویارویی با خطر آماده باشند. در دوران حاضر منظور از Alarm یا اعلام خطر، همان نشانه‌ی هشداری است که در شرایط وقوع خطر، به صورت دیداری مشاهده می‌کنیم یا اینکه صدای آن را می‌شنویم.   

به صورت غریزی افراد مختلف با استماع صدای هشدار، به صورت ناخودآگاه آماده‌ی نبرد یا فرار از مهلکه می‌شوند. البته بیشتر از سنین پایین به ما آموزش داده می‌شود که با صدای هشدار یا خطر در اولین فرصت از محل دور شویم. به همین دلیل نیز امروزه تقریبا تخلیه‌ی ساختمان و کمک به گرفتاران به محض شروع به کار آژیر اعلام حریق، به بخشی از غریزه‌ی ما انسان‌ها تبدیل شده است.

کاربردها

 

شکل و ظاهر زنگ‌‎‌های اعلام حریق، بیشتر زنگ‌های مدرسه در سال‌های دور را به یادمان می‌اندازد. اما زنگ اعلام حریقی که در سیستم اعلام استفاده می‌شود، برخلاف زنگ‌های دوران مدرسه که ساعات خوش تفریح را یادآوری می‌کردند از اخطار و هشدار بروز حریق در محل مورد نظر خبر می‌دهند. نکته‌ی ساده اما مهمی که در رابطه با استفاده از زنگ اعلام حریق وجود دارد، این مسأله است که اطلاع‌رسانی‌های کامل درباره‌ی معنای صدای زنگ اعلام حریق صورت پذیرد. تا در زمان بروز خطر تمام ساکنان ساختمان به خوبی از معنای زنگ هشدار مطلع شوند.

فلاشر حریق چه کاربردهایی دارد؟

 

در صورت استفاده از فلاشر اعلام حریق به همراه سایر تجهیزات در سیستم‌های اعلام حریق، لازم است که در کنار این فلاشرها حتما از آژیر صوتی نیز استفاده شود. بدین ترتیب تجهیزات لازم به منظور اطلاع‌رسانی در مورد خطر به تمام ساکنان را در دسترس خواهیم داشت. در این شرایط متغیر محیط نیز دیگر خللی در نحوه‌ی اطلاع‌رسانی ایفا نخواهد کرد. به عنوان نمونه در صورت استفاده از فلاشر اعلام حریق در کارخانه، حتی اگر آلودگی صوتی زیادی به دلیل روشن بودن دستگاه‌های خط تولید در فضا وجود داشته باشد. و یا اینکه کارگران مجبور باشند از گوشی‌های محافظ استفاده کنند. نیز باز هم تمامی کارکنان به راحتی متوجه هشدار بروز حریق خواهد شد.

علاوه بر این‌ها در صورتی که در محل بروز حریق، افراد ناشنوا وجود داشته باشند نیز با روشن شدن فلاشر اعلام حریق متوجه فعال شدن سیستم اعلام حریق می‌شوند.

آژیر و فلاشر اعلام حریق به صورت ترکیبی

 

همانطور که پیش‎تر نیز اشاره شد،‌ استفاده از صدای اخطار به همراه فلاشر برای اطلاع‌رسانی به تمام ساکنان ساختمان ضروری است. و این مسأله نیز ارتباطی به نوع کاربری محیط یا ناتوانی جسمی مخاطبان احتمالی ندارد. استفاده‌ی آژیر و فلاشر اعلام حریق به صورت ترکیبی هم هزینه‌های نصب را کاهش می‌دهد. و هم در مکان‌هایی که نحوه‌ی چیدمان برای ساکنان مهم است،‌ کم‎تر به چشم می‌آید.

استانداردهای بین‌المللی

 

دستورالعمل‌ها و مقرراتی نیز برای استفاده و نصب زنگ اعلام حریق وجود دارد. به عنوان مثال در فصل 7 استاندارد بین‌المللی NFPA 72 الزام شده است که شدت صدای آژیر اعلام حریقی که در مکان‌های عمومی نصب می‌شود بایستی حداقل 15 دسی‌بل از معدل صدای محیط بلندتر باشد. عموما در یک دفتر کار در شرایط معمولی شدت صوت محیط به 50 تا 60 دسی‌بل می‌رسد. بنابراین، مطابق استانداردهای بین‌المللی FANP صدای آژیر نباید در محدوده‌ی 3 متری محل نصب آژیر از 65 دسی‌بل کم‌تر باشد. و محاسبه‌ی شدت صدای آژیر اعلام حریق باید به صورتی باشد که هر زمان صداهای زمینه‌ای یا مزاحم در محیط وجود داشته باشد، صدای آژیر یا آلارم، حداقل 5 دسی‌بل از سایر صداهای محیط بلندتر باشد. میزان نور فلاشر اعلام حریق نیز بایستی بین 15 تا یک هزار شمع یا یکا به ازای یک فلاشر نور در هر ثانیه باشد.  

نکات مهم در نصب

هنگام نصب آژیر اعلام حریق در محل باید به این نکته نیز توجه داشت که حدودا با هر مرتبه 2 برابر شدن مسافت،‌ تا 6 دسی‌بل از شدت صدا کاسته خواهد شد. بنابراین اگر در فاصله‌ی 3 متری آژیر، صدایی تا شدت 85 دسی‌بل‌ به گوش برسد، در فاصله‌ی 6 متری، شدت صدای آژیر اعلام حریق با 6 دسی‌بل کاهش، به 79 دسی‌بل خواهد رسید. 

البته این موضوع در مکان‌هایی که کاربری خواب و استراحت دارند، متفاوت است. در این مکان‌ها به دلیل اینکه ممکن است در زمان بروز حریق ساکنان به خواب رفته باشند، حداقل صدای آژیر باید در مرز 75 دسی‌بل تنظیم شود. همچنین خود دستگاه زنگ اعلام حریق نیز تا حد امکان در نزدیکی محل خواب افراد نصب شود.

نصب آژیر اعلام حریق، در محلی که قابل رویت باشد، از دیگر مواردی است که در دستورالعمل‌های شرایط نصب سیستم اعلام حریق به آن اشاره شده است.

سخن آخر

با مراجعه به سامانه‌ی تخصصی کیوپیکت به انواع مختلفی از آژیرهای اعلام حریق دسترسی خواهید داشت. تجهیزاتی که متناسب با نیازها و شرایط پروژه‌ی شما قابلیت استفاده در سیستم‌های اعلام حریق متعارف یا آدرس‌پذیر را دارند. توصیه می‌شود برای انتخاب تعداد آژیرهای اعلام حریق، محل نصب آژیرها و نوع این تجهیزات با کارشناسان با تجربه‌‎ی حوزه‌ی تجهیزات ایمنی و آتش‌نشانی مشاوره کنید. تا بهترین انتخاب ممکن را متناسب با اولویت‌های ایمنی پروژه‌ی خود داشته باشید.