اطفا حریق پارکینگ یکی از جنبه‌های حیاتی در ایمنی ساختمان‌ها و حفاظت از افراد و اموال است. در پارکینگ‌ها، به‌ویژه در پارکینگ‌های سرپوشیده و چند طبقه، با توجه به وجود خودروها که خود منابعی از مواد قابل اشتعال مانند بنزین، روغن و دیگر مواد هستند، خطرات ناشی از حریق بسیار بالاست. طراحی و اجرای سیستم‌های مناسب اطفا حریق در پارکینگ‌ها، هم برای جلوگیری از گسترش حریق و هم برای کاهش خسارات جانی و مالی ضروری است.
چرا اطفا حریق پارکینگ مهم است؟
خطرات اصلی آتش‌سوزی در پارکینگ‌ها
پارکینگ‌ها با توجه به فضای بسته و انباشت خودروها محیط‌های پرخطری برای آتش‌سوزی هستند. عواملی مانند وجود مواد قابل اشتعال از جمله بنزین و روغن، سیستم‌های برقی خودروها و حتی حضور خودروهای الکتریکی با باتری‌های لیتیوم یون، احتمال وقوع آتش‌سوزی را افزایش می‌دهد.
تأثیر فضای بسته و چند طبقه بر انتشار آتش
در پارکینگ‌های چند طبقه، به دلیل فضای محدود و نبود تهویه کافی، سرعت انتشار آتش می‌تواند به‌سرعت افزایش یابد. همچنین، دود حاصل از آتش‌سوزی به‌سرعت در محیط‌های بسته پخش می‌شود و فرآیند تخلیه افراد و خودروها را دشوار می‌سازد.
انواع سیستم اطفا حریق پارکینگ:
اسپرینکلر
یکی از رایج‌ترین سیستم‌های اطفا حریق پارکینگ، اسپرینکلر است. این سیستم‌ها به محض تشخیص افزایش دما یا دود در محیط فعال می‌شوند و آب را بر روی منبع آتش اسپری می‌کنند. مزیت این سیستم در عملکرد سریع و اتوماتیک آن است که در پارکینگ‌های چند طبقه می‌تواند از گسترش حریق جلوگیری کند.
سیستم اطفا حریق فوم
این نوع سیستم از یک ماده شیمیایی تشکیل شده است که پس از پاشش بر روی آتش، یک لایه ضخیم ایجاد می‌کند که مانع رسیدن اکسیژن به منبع آتش می‌شود. سیستم‌های اطفا حریق با فوم به‌خصوص برای مقابله با آتش‌سوزی‌های ناشی از سوخت‌های مایع مانند بنزین یا گازوئیل مؤثر هستند.
سیستم اطفا حریق گازی
برای فضاهایی که نمی‌توان از آب یا فوم استفاده کرد، مانند پارکینگ‌هایی با تجهیزات حساس یا خودروهای ارزشمند، سیستم‌های گازی از جمله FM200 مناسب هستند. این سیستم‌ها با کاهش اکسیژن در محیط، بدون آسیب رساندن به تجهیزات یا خودروها، به سرعت آتش را خاموش می‌کنند. گاز FM200 بی‌اثر بوده و پس از استفاده هیچ‌گونه باقی‌مانده‌ای به جا نمی‌گذارد.
کپسول آتش نشانی
اگرچه سیستم‌های اتوماتیک کارآمد هستند، وجود کپسول آتش‌نشانی در پارکینگ‌ها به‌عنوان ابزاری برای خاموش کردن حریق‌های کوچک و اولیه بسیار ضروری است. این کپسول‌ها باید در نقاط مختلف پارکینگ نصب شده و برای کاربران در دسترس باشند.
طراحی و اجرای سیستم‌های اطفا حریق پارکینگ:
تحلیل خطرات و نیازهای ویژه هر پارکینگ
هر پارکینگ بر اساس موقعیت، اندازه و نوع وسایل نقلیه موجود نیاز به تحلیل خطرات خاص خود دارد. به‌عنوان مثال، پارکینگ‌های خودروهای الکتریکی ممکن است به سیستم‌های خاص برای مهار حریق باتری‌های لیتیوم یون نیاز داشته باشند.
تهویه مناسب در پارکینگ‌های بسته
تهویه کافی در پارکینگ‌های سرپوشیده از اهمیت بالایی برخوردار است. این فرایند می‌تواند به کاهش دود و گازهای سمی کمک کند و به تخلیه سریع‌تر افراد و خودروها در صورت وقوع آتش‌سوزی کمک کند.
سیستم اعلام حریق و دتکتورها
سیستم‌های اعلام حریق به‌طور گسترده در پارکینگ‌ها نصب می‌شوند تا هرگونه نشانه‌ای از دود یا حرارت را شناسایی کنند. دتکتورهای دود و حرارت باید به گونه‌ای در محیط پارکینگ قرار گیرند که پوشش کامل فضا را فراهم کرده و به موقع هشدار دهند.
ایجاد مسیرهای خروج اضطراری ایمن
وجود مسیرهای خروجی ایمن برای تخلیه افراد در شرایط اضطراری امری الزامی است. این مسیرها باید به‌وضوح علامت‌گذاری شده و در نقاط مختلف پارکینگ قرار داشته باشند.
نگهداری و بازرسی منظم سیستم‌های اطفا حریق:
لزوم بازبینی دوره‌ای تجهیزات اطفا حریق
همه تجهیزات اطفا حریق باید به‌طور منظم بازبینی و نگهداری شوند تا از عملکرد درست آن‌ها در زمان نیاز اطمینان حاصل شود. عدم بازرسی منظم می‌تواند به ناکارآمدی سیستم‌ها در مواقع اضطراری منجر شود.
نقش آموزش پرسنل و کاربران پارکینگ در مواجهه با حریق
آموزش کاربران پارکینگ و کارکنان در مورد نحوه استفاده از تجهیزات آتش‌نشانی و تخلیه اضطراری اهمیت ویژه‌ای دارد. داشتن اطلاعات کافی در زمان حریق می‌تواند از خسارات جانی و مالی جلوگیری کند.
همچنین بخوانید: بهترین برند اطفا حریق کدام است؟
استانداردهای بین‌المللی مرتبط با اطفا حریق پارکینگ:
استاندارد NFPA 88A و الزامات پارکینگ‌های سرپوشیده
استاندارد NFPA 88A به‌طور خاص به ایمنی پارکینگ‌های سرپوشیده و چند طبقه پرداخته و دستورالعمل‌هایی برای طراحی و نصب سیستم‌های اطفا حریق ارائه می‌دهد. رعایت این استاندارد می‌تواند به کاهش خطرات حریق در پارکینگ‌ها کمک کند.
استاندارد NFPA 13 برای سیستم‌های اسپرینکلر
این استاندارد نصب سیستم‌های اسپرینکلر در محیط‌های مختلف از جمله پارکینگ‌ها را پوشش می‌دهد و به طراحی و نگهداری صحیح این سیستم‌ها اشاره می‌کند.
استاندارد NFPA 2001 برای سیستم‌های گازی
استاندارد NFPA 2001 سیستم‌های اطفای حریق با گازهای بی‌اثر مانند FM200 را پوشش می‌دهد و دستورالعمل‌های دقیقی برای استفاده ایمن از این سیستم‌ها ارائه می‌کند.
چالش‌ها و مزایای استفاده از سیستم‌های پیشرفته اطفا حریق:
هزینه‌های نصب و نگهداری سیستم‌ها
یکی از چالش‌های اصلی نصب سیستم‌های پیشرفته اطفا حریق، هزینه‌های بالای نصب و نگهداری آن‌ها است. این سیستم‌ها نیاز به تجهیزات تخصصی و نگهداری دوره‌ای دارند که ممکن است هزینه‌بر باشد.
مزایای طولانی‌مدت سیستم‌های اتوماتیک در کاهش خسارات جانی و مالی
علی‌رغم هزینه‌های اولیه بالا، سیستم‌های اطفا حریق اتوماتیک می‌توانند در درازمدت به کاهش خسارات جانی و مالی کمک کنند. این سیستم‌ها با واکنش سریع به حریق و جلوگیری از گسترش آن، می‌توانند از وقوع حوادث جدی جلوگیری کنند.
نتیجه‌گیری
اطفا حریق پارکینگ یک ضرورت اساسی برای حفاظت از جان افراد و جلوگیری از خسارات مالی در فضاهای عمومی و خصوصی است. استفاده از سیستم‌های پیشرفته مانند اسپرینکلر، فوم و گازهای بی‌اثر، همراه با طراحی صحیح و نگهداری منظم، می‌تواند از وقوع حوادث جدی جلوگیری کند. با رعایت استانداردهای بین‌المللی و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های روز، محیطی امن‌تر برای استفاده‌کنندگان از پارکینگ‌ها فراهم خواهد شد.
