استانداردها و گواهینامه ها در صنعت اعلام حریق و آتش نشانی چارچوبی را فراهم می کنند تا تجهیزات و سیستم ها به طور موثر عمل نمایند تا از جان افراد و دارایی ها محافظت شود و اعتماد عمومی حفظ گردد. ما قبلا در وبلاگ سامانه تخصصی کیوپیکت به اینکه گواهینامه ATEX چیست و چه کاربردی دارد؟ پرداختیم و گفتیم که این تاییدیه اتحادیه اروپا برای تجهیزات و ماشین‌آلات مورد استفاده در مناطق با خطر بالقوه انفجار، اجباری است. حالا در این مطلب می خواهیم به یک مورد مشابه یعنی گواهینامه IECEx و تفاوت آن با گواهینامه ATEX بپردازیم.
گواهینامه IECEX چیست؟
IECEx یک گواهینامه شناخته شده جهانی برای تجهیزات مورد استفاده در جوهای بالقوه انفجاری است. این گواهینامه از طرف (IEC) International Electrotechnical Commission یعنی کمیسیون بین المللی الکتروتکنیکی صادر می شود. کمیسیون بین المللی الکتروتکنیکی (IEC) یک سازمان استاندارد بین المللی است که استانداردهای مبتنی بر اجماع را برای فناوری های الکتریکی و الکترونیکی توسعه داده و منتشر می کند.
گواهینامه IECEx تضمین می کند که تجهیزاتی مانند دستگاه های الکتریکی و الکترونیکی با استانداردها و مقررات بین المللی برای ایمنی و عملکرد در مناطق خطرناکی که وجود گازهای قابل اشتعال، بخارات یا گرد و غبار قابل احتراق ممکن است خطرآفرین باشد، مطابقت دارند. این گواهینامه اطمینان تولیدکنندگان و کاربران را از کیفیت و قابلیت اطمینان محصولات در محیط های انفجاری فراهم می کند.
گواهینامه IECEx انطباق با استانداردهای بین المللی مانند سری IEC 60079 را تضمین می کند که الزامات تجهیزات مورد استفاده در جوهای انفجاری را مشخص می کند.
استانداردهای بین المللی سری IEC 60079 چیست؟
IEC 60079 مجموعه ای از استانداردهای کمیسیون بین المللی الکتروتکنیکی (IEC) است که الزامات تجهیزات الکتریکی مورد استفاده در جوهای انفجاری را مشخص می کند. اتمسفرهای انفجاری محیط هایی هستند که در آن خطر وجود گازهای قابل اشتعال، بخارات، مه یا غبارهای قابل احتراق وجود دارد که می توانند مشتعل شوند و باعث آتش سوزی یا انفجار شوند.
سری IEC 60079 از چندین بخش تشکیل شده است که هر یک به جنبه های خاصی از تجهیزات الکتریکی در اتمسفرهای انفجاری می پردازد. برخی از بخش های کلیدی استاندارد عبارتند از:
– IEC 60079-0: الزامات عمومی برای تجهیزات مورد استفاده در اتمسفرهای انفجاری
– IEC 60079-1: حفاظت از تجهیزات توسط محفظه های ضد شعله “d”
– IEC 60079-2: حفاظت از تجهیزات توسط محفظه های تحت فشار “p”
– IEC 60079-7: حفاظت از تجهیزات با افزایش ایمنی “e”
– IEC 60079-11: حفاظت از تجهیزات با ایمنی ذاتی “i”
– IEC 60079-14: تاسیسات الکتریکی در مناطق خطرناک (به غیر از معادن)
– IEC 60079-17: بازرسی و نگهداری تاسیسات الکتریکی در مناطق خطرناک
این استانداردها الزامات طراحی، ساخت، آزمایش و گواهی تجهیزات الکتریکی را که برای استفاده در اتمسفرهای انفجاری در نظر گرفته شده است، مشخص می کند. آنها روش های حفاظتی مختلفی مانند محفظه های ضد شعله، محفظه های تحت فشار، افزایش ایمنی، ایمنی ذاتی و غیره را پوشش می دهند.
گواهینامه IECEx به عنوان مدرکی دال بر انطباق با استانداردهای IEC 60079 عمل می کند و در سطح بین المللی به رسمیت شناخته شده است و استفاده ایمن و پذیرش تجهیزات را در صنایع و کشورهای مختلف تسهیل می کند.
اهداف صدور گواهینامه IECEx
رویه صدور گواهینامه IECEx ابزاری را برای تولیدکنندگان فراهم می کند تا نشان دهند تجهیزات آنها استانداردهای لازم را برای استفاده در جوهای انفجاری دارا می باشد.
اهداف اصلی طرح صدور گواهینامه IECEx عبارتند از:
1. تضمین ایمنی: هدف رویه صدور این گواهینامه این است که تجهیزات مورد استفاده در جوهای انفجاری الزامات ایمنی لازم را برآورده کند. این الزامات کمک می کند تا خطر اشتعال و انفجار در محیط های خطرناک به حداقل برسد.
2. پذیرش جهانی: طرح صدور گواهینامه IECEx با ارائه یک رویکرد استاندارد برای صدور گواهینامه، پذیرش بین المللی تجهیزات گواهی شده را ترویج می کند. این فرآیند نشان دادن انطباق با استانداردهای ایمنی را ساده می کند و تجارت بین المللی را تسهیل می نماید.
3. هماهنگ سازی: این طرح شیوه ها و الزامات صدور گواهینامه را در بین کشورهای شرکت کننده هماهنگ می کند و نیاز به گواهینامه های متعدد برای تجهیزات مشابه را کاهش می دهد. این فرآیند صدور گواهینامه را برای تولید کنندگان ساده می کند و ثبات در استانداردهای ایمنی را ارتقا می دهد.
4. تأیید انطباق: رویه صدور گواهینامه IECEx شامل ارزیابی و آزمایش دقیق تجهیزات توسط نهادهای صدور گواهینامه معتبر است. این فرآیند تأیید، تضمین می کند که تجهیزات مطابق با استانداردهای IEC هستند و برای استفاده در جوهای انفجاری مناسب هستند.
به طور کلی، طرح صدور گواهینامه IECEx به کاربران و ذینفعان اطمینان می دهد که تجهیزات مورد استفاده در محیط های انفجاری با استانداردهای ایمنی شناخته شده جهانی مطابقت دارند. به این ترتیب، این گواهینامه به کاهش خطرات مرتبط با کار در محیط های خطرناک کمک می کند و اقدامات ایمن را در صنایعی مانند نفت و گاز، معدن، مواد شیمیایی و تولید توسعه می دهد.
اهمیت استاندارد IECEX برای تجهیزات سیستم پایش آتش و گاز F&G
سیستم پایش آتش و گاز یا F&G System یک سیستم ایمنی حیاتی است که برای شناسایی و نظارت بر وجود خطرات آتش سوزی و گاز در محیط های صنعتی با جوهای بالقوه انفجاری مثل صنایع نفت و گاز، پتروشیمی و پالایشگاه ها استفاده می شود. این سیستم از اجزای مختلفی مانند آشکارسازهای گاز ضد انفجار، دتکتورهای شعله ضد انفجار، آشکارسازهای حرارتی، دتکتورهای دود، تابلوهای کنترل و سیستم های هشدار تشکیل شده است.
گواهینامه IECEx برای تجهیزات سیستم پایش آتش و گاز (F&G) به دلیل نقش حیاتی این سیستم ها در تضمین ایمنی پرسنل و حفاظت از دارایی ها در محیط های خطرناک انفجاری بسیار اهمیت دارد. در این حیط ها، وجود گازهای قابل اشتعال یا سمی و احتمال آتش سوزی خطرات قابل توجهی را به همراه دارد. عملکرد مناسب تجهیزات سیستم تشخیص F&G برای تشخیص و هشدار زودهنگام، امکان تخلیه سریع، اطفاء حریق، یا اقدامات کاهش گاز ضروری است. گواهینامه IECEx تضمین می کند که تجهیزات به گونه ای طراحی و ساخته شده اند که در این شرایط خطرناک کار کنند و به کاهش خطر و ایمنی پرسنل کمک می کند.
تجهیزات سیستم تشخیص F&G باید استانداردهای ایمنی خاصی را رعایت کنند تا به طور موثر در محیط های خطرناک کار کنند. گواهینامه IECEx نشان می دهد که این تجهیزات معیارهای ایمنی مورد نظر برای محیط های مذکور را تامین می کنند.
تفاوت گواهینامه IECEx با گواهینامه ATEX چیست؟
تفاوت اصلی بین گواهینامه IECEx و گواهی ATEX در مناطقی است که آنها در درجه اول به رسمیت شناخته شده و پذیرفته شده اند.
گواهینامه IECEx:
– گواهینامه IECEx یک سیستم صدور گواهینامه بین المللی است که در سراسر جهان به رسمیت شناخته شده است.
– بر اساس استانداردهای بین المللی توسط کمیسیون بین المللی الکتروتکنیکی (IEC) مانند سری IEC 60079 برای جوهای انفجاری توسعه یافته است.
– گواهینامه IECEx انطباق با این استانداردهای بین المللی را برای تجهیزات الکتریکی مورد استفاده در جوهای بالقوه انفجاری نشان می دهد.
– گواهینامه IECEx به طور گسترده در بسیاری از کشورها، از جمله کشورهایی که بخشی از اتحادیه اروپا نیستند، پذیرفته شده است.
گواهینامه ATEX:
– گواهینامه ATEX مختص اتحادیه اروپا (EU) است و توسط دستورالعمل ATEX (ATEX Directive) اعمال می شود.
– ATEX مخفف “Atmosphères Explosibles” که عبارت فرانسوی به معنی «اتمسفرهای انفجاری» است.
– گواهینامه ATEX انطباق با مقررات اتحادیه اروپا را برای تجهیزات مورد استفاده در جوهای بالقوه انفجاری تضمین می کند.
– گواهینامه ATEX تجهیزات الکتریکی و غیر الکتریکی را پوشش می دهد.
– اسناندارد ATEX برای محصولاتی که قرار است در اتحادیه اروپا فروخته و مورد استفاده قرار گیرند لازم است.
خلاصه مطلب
به طور خلاصه، IECEx یک گواهینامه بین المللی است که در سراسر جهان به رسمیت شناخته شده است، در حالی که گواهی ATEX مختص اتحادیه اروپا است. گواهینامه IECEx بر اساس استانداردهای بین المللی است، در حالی که گواهینامه ATEX بر اساس مقررات اتحادیه اروپا است. هر دو گواهینامه انطباق با الزامات ایمنی برای تجهیزات مورد استفاده در جوهای بالقوه انفجاری را نشان می دهد، اما دامنه و پذیرش جغرافیایی آنها متفاوت است.
