انواع کوپلینگ آتش نشانی ؛ عوامل موثر در انتخاب، خرید و قیمت

کوپلینگ آتش نشانی چیست ؟

کوپلینگ وسیله ای مکانیکی است که شفت های متفاوت را برای انتقال نیرو و حرکت به هم متصل می کند. اما این ابزار آتش نشانی وسیله ای است که برای اتصال شیلنگ ها، نازل ها و سایر تجهیزات آتش نشانی به منبع تامین آب استفاده می شود. این ابزار به گونه ای طراحی شده اند که امکان اتصال و جدا شدن سریع و آسان را داشته باشند و به آتش نشان ها کمک می کند تا به سرعت تجهیزات خود را در صورت نیاز راه اندازی و جمع آوری کنند.

ساختار و کاربرد کوپلینگ آتش نشانی

برای اینکه شیلنگ آتش نشانی ایمن و موثر کار کند، انتخاب درست این قطعه مناسب ضروری است. کوپلینگ نوعی اتصال است که در انتهای شیلنگ آتش نشانی قرار دارد که معمولاً از فولاد، برنج یا آلومینیوم ساخته شده است. این قطعه دارای رزوه هایی در هر انتها، یک انتهای مادگی و یک انتهای نر است که به شلنگ اجازه می دهد با شیلنگ، شیر یا منبع آب دیگری متصل شود. برای اتصال دو دستگاه رزوه ای به هم باید عوامل متعددی مانند اندازه، جنسیت و استاندارد رزوه را در نظر گرفت.

انواع کوپلینگ آتش نشانی از نظر جنس مواد

کوپلینگ های آتش نشانی می توانند از مواد مختلفی ساخته شوند که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. برخی از رایج ترین مواد مورد استفاده برای انواع کوپلینگ ها عبارتند از:

برنج

کوپلینگ برنج به دلیل دوام و مقاومت در برابر خوردگی، ماده ای محبوب برای این اتصالات آتش نشانی است. همچنین تولید آن نسبتاً آسان است و به طور گسترده در دسترس است. با این حال، انواع برنجی می‌توانند سنگین‌ تر و گران ‌تر از مواد دیگر باشند.

آلومینیوم

آلومینیوم یک ماده سبک وزن و مقرون به صرفه برای این قطعه آتش نشانی است. همچنین در برابر خوردگی بسیار مقاوم است و به راحتی می توان آن را ماشین کاری کرد. با این حال، کوپلینگ آلومینیومی ممکن است به اندازه انواع های دیگر برنجی یا فولادی ضد زنگ بادوام نباشند و ممکن است برای کاربردهای فشار بالا مناسب نباشند.

فولاد ضد زنگ

فولاد ضد زنگ یک ماده بسیار بادوام و مقاوم در برابر خوردگی برای کوپلینگ های آتش نشانی است. همچنین در برابر دماهای شدید بسیار مقاوم است و می تواند فشارهای بالا را تحمل کند. با این حال، کوپلینگ های فولادی ضد زنگ می توانند سنگین و گران تر از مواد دیگر باشند.

پلاستیک

مدل های پلاستیکی سبک وزن و مقرون به صرفه هستند. همچنین در برابر خوردگی مقاوم هستند و به راحتی می توان آنها را ماشین کاری کرد. با این حال، کوپلینگ های پلاستیکی ممکن است به اندازه انواع فلزی بادوام نباشند و ممکن است برای کاربردهای فشار بالا مناسب نباشند.

انتخاب مواد برای کوپلینگ های آتش نشانی به عوامل مختلفی از جمله کاربرد خاص، سطح دوام مورد نیاز و بودجه بستگی دارد. مهم است که ماده ای را انتخاب کنید که برای کاربرد خاص مناسب باشد و بتواند تنش ها و فشارهای عملیات اطفاء حریق را تحمل کند.

انواع کوپلینگ های آتش نشانی از نظر پیکربندی

از نظر پیکربندی، کوپلینگ آتش نشانی را می توان به طور کلی به دو نوع اصلی طبقه بندی کرد: رزوه ای و غیر رزوه ای.

کوپلینگ های رزوه ای یا پیچی

کوپلینگ های رزوه ای به گونه ای طراحی شده اند که به انتهای شیلنگ آتش نشانی پیچ شوند و سپس به منبع تامین آب یا سایر تجهیزات آتش نشانی متصل شوند. آنها دارای رزوه های نر و ماده هستند که به یکدیگر پیچ می شوند تا یک اتصال محکم ایجاد کنند و از نشت آب جلوگیری کرده و اتصال مطمئن را تضمین نمایند. نمونه هایی از مدل های رزوه ای عبارتند از مدل های NH (شلنگ ملی آمریکا) و مدل های BSP (لوله استاندارد بریتانیا).

کوپلینگ های بدون رزوه یا اتصال سریع

این ابزارها در انواع بدون رزوه طراحی شده اند، که به عنوان ابزاری برای اتصال فوری نیز شناخته می شوند، به گونه ای طراحی شده اند که حتی وقتی که تحت فشار هستند به سرعت و به راحتی وصل و جدا شوند. آنها از دو نیمه یکسان تشکیل شده اند که توسط یک مکانیسم قفل، مانند یک سیستم به سبک سرنیزه یا مکانیزم قفل بادامک به هم متصل می شوند. نیمه ها را می توان با فشار دادن آنها به هم یا جدا کردن آنها از هم، بدون نیاز به رزوه، متصل و جدا کرد. نمونه هایی از انواع بدون رزوه عبارتند از  Storz و Guillemin.

برخی از کوپلینگ های آتش نشانی مانند برند Nakajima در دو پیکربندی رزوه ای و غیر رزوه ای موجود هستند که انعطاف پذیری را در شیلنگ های اتصال و سایر تجهیزات آتش نشانی فراهم می کنند.

کوپلینگ به گونه ای طراحی شده اند که به سرعت و به راحتی به سایر مدل های لحظه ای هم اندازه متصل شوند. آنها معمولاً در عملیات اطفاء حریق استفاده می شوند و در اندازه های مختلف از 1 1/2 اینچ تا 6 اینچ موجود هستند.

انواع کوپلینگ آتش نشانی از نظر سایز

کوپلینگ آتش نشانی در طیف وسیعی از اندازه ها در دسترس هستند، معمولاً از قطرهای کوچک برای استفاده با نازل های دستی و شیلنگ های با قطر کوچک تا قطرهای بزرگ برای استفاده با شلنگ ها و هیدرانت های با قطر بزرگ. رایج ترین اندازه ها عبارتند از:

1. قطرهای کوچک

این کوپلینگ معمولاً با نازل‌های دستی و شیلنگ ‌هایی با قطر کوچک، مانند آنهایی که برای اطفای حریق جنگل‌ ها استفاده می ‌شوند، استفاده می ‌شوند. قطر آنها معمولاً بین 19 تا 25 میلی متر است.

2. قطر متوسط

این ابزارها با شیلنگ های بزرگتر استفاده می شوند که معمولاً از 32 میلی متر تا 75 میلی متر قطر دارند. آنها معمولاً در عملیات اطفاء حریق شهری و همچنین در محیط های صنعتی استفاده می شوند.

3. قطرهای بزرگ

این کوپلینگ با بزرگترین شیلنگ ها، معمولاً از 100 میلی متر تا 150 میلی متر در قطر استفاده می شوند. آنها معمولاً در محیط های صنعتی مانند کارخانه های پتروشیمی و پالایشگاه های نفت و همچنین در سیستم های تامین آب شهری استفاده می شوند.

انواع کوپلینگ آتش نشانی بر اساس نوع طراحی 

انواع مختلفی از این اتصال آتش نشانی از نظر نوع طراحی وجود دارد که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد.

کوپلینگ های استورز STORZ آلمانی

کوپلینگ استورز Storz که با نام اتصالات استورز نیز شناخته می شود، نوعی ابزار است که در اروپا و سایر نقاط جهان بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. نام آنها برگرفته از مخترعشان، گویدو استورز، مهندس آلمانی است که این قطعه را در اوایل قرن بیستم توسعه داد.

کوپلینگ استورز به گونه ای طراحی شده اند که به راحتی بین تولید کنندگان و کشورهای مختلف قابل تبادل و استفاده باشند. آنها از دو نیمه یکسان تشکیل شده اند که توسط یک مکانیسم قفل به هم متصل می شوند. مکانیسم قفل معمولاً یک سیستم به سبک سرنیزه است که اجازه می دهد تا دو نیمه به سرعت و به راحتی وصل و جدا شوند، حتی زمانی که تحت فشار هستند.

یکی از مزایای کوپلینگ های استورز این است که نیاز به انواع نر و ماده را از بین می برند، زیرا هر دو نیمه یکسان هستند و می توانند به یکدیگر متصل شوند. این فرآیند اتصال شیلنگ ها و سایر تجهیزات آتش نشانی را ساده می کند.

مدل استورز در طیف وسیعی از اندازه ها موجود هستند که معمولاً از 25 میلی متر تا 150 میلی متر قطر دارند. آنها معمولاً از آلومینیوم یا برنج ساخته می شوند و برای مقاومت در برابر فشارها و تنش های بالای عملیات اطفاء حریق طراحی شده اند.

مدل استورز به طور گسترده در عملیات اطفاء حریق در اروپا مورد استفاده قرار می گیرند و در سایر نقاط جهان رایج تر می شوند. آنها اغلب همراه با شیلنگ های آتش نشانی، هیدرانت ها و سایر تجهیزات آتش نشانی برای رساندن سریع و کارآمد آب به محل آتش سوزی استفاده می شوند.

کوپلینگ های BS انگلیسی

کوپلینگ شیلنگ آتش نشانی BS نوعی ابزار آتش نشانی است که مطابق با مشخصات استاندارد بریتانیا (BS) 336 است. این ابزارها به طور گسترده در انگلستان و در بسیاری از کشورهای دیگر در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرند.

BS 336 الزامات طراحی و عملکرد را برای کوپلینگ شلنگ آتش نشانی و تجهیزات جانبی از جمله ابعاد، مواد، ساخت و ساز و آزمایش مشخص می کند. این استاندارد دو نوع اصلی را پوشش می دهد.

کوپلینگ NH آمریکایی

مدل های آتش نشانی NH که به عنوان اتصالات شیلنگ ملی یا رزوه استاندارد ملی (NST) نیز شناخته می شوند، نوعی ابزار هستند که به طور گسترده در ایالات متحده و کانادا استفاده می شود.

مدل های NH کوپلینگ های رزوه ای هستند که به انتهای شیلنگ آتش نشانی پیچ می شوند و سپس به منبع تامین آب یا سایر تجهیزات آتش نشانی متصل می شوند. آنها در طیف وسیعی از اندازه ها در دسترس هستند، معمولاً از 1 اینچ تا 6 اینچ قطر دارند.

مدل های NH دارای زاویه رزوه 60 درجه هستند و در دو نوع اصلی هستند: مستقیم و مخروطی. نوع مستقیم NH این قطعه روی شیلنگ ها و سایر تجهیزاتی که نیاز به جریان ثابت آب دارند استفاده می شود، در حالی که اتصالات NH مخروطی در تجهیزاتی که نیاز به آب بندی محکم دارند، مانند شیر آتش نشانی استفاده می شود.

اتصالات NH معمولاً از برنج یا آلومینیوم ساخته می‌شوند و برای مقاومت در برابر فشارها و تنش‌های عملیات اطفاء حریق طراحی می‌شوند. آنها به طور گسترده در ادارات آتش نشانی و سایر سازمان ها در سراسر ایالات متحده و کانادا استفاده می شوند.

یکی از مزایای قطعات آتش نشانی NH این است که با طیف گسترده ای از تجهیزات آتش نشانی دیگر از جمله نازل ها، هیدرانت ها و آداپتورها سازگار هستند. این باعث می شود که آنها گزینه ای همه کاره و قابل اعتماد برای عملیات اطفای حریق باشند.

کوپلینگ های آتش نشانی GOST روسی

کوپلینگ آتش نشانی GOST نوعی از تجهیزات هستند که مطابق با استاندارد روسیه GOST (Gosudarstvennyy Standart) هستند. استاندارد GOST یک استاندارد ملی است که در روسیه و سایر کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق استفاده می شود.

اتصال های آتش نشانی GOST در طیف وسیعی از اندازه ها در دسترس هستند که معمولاً از 40 میلی متر تا 150 میلی متر قطر دارند. آنها در هر دو پیکربندی رزوه ای و Storz موجود هستند و اغلب از برنج یا آلومینیوم ساخته می شوند.

کوپلینگ های GOST برای مقاومت در برابر فشارها و تنش های عملیات اطفاء حریق طراحی شده اند و برای اطمینان از مطابقت با الزامات استاندارد GOST آزمایش می شوند. آنها اغلب همراه با شیلنگ های آتش نشانی، هیدرانت ها و سایر تجهیزات آتش نشانی برای رساندن سریع و کارآمد آب به محل آتش سوزی استفاده می شوند.

یکی از مزایای کوپلینگ GOST این است که به طور گسترده در روسیه و سایر کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق استفاده می شود و آنها را به گزینه ای مطمئن برای عملیات اطفای حریق در آن مناطق تبدیل می کند. با این حال، آنها ممکن است به طور گسترده در دسترس یا سازگار با سایر تجهیزات آتش نشانی خارج از آن مناطق نباشند.

کوپلینگ آتش نشانی Guillemin Symmetrical فرانسوی

اتصال شیلنگ آتش نشانی Guillemin Symmetrical که با نام های Guillemin Coupling یا فرانسوی Coupling نیز شناخته می شود، نوعی قطعه است که در فرانسه و سایر کشورهای جهان کاربرد فراوانی دارد. نام آنها برگرفته از مخترعشان، لوئی گیمین، مهندس فرانسوی است که در اوایل قرن بیستم این ابزار را توسعه داد.

مدل Guillemin متقارن هستند، به این معنی که نیمه نر و ماده یکسان هستند و می توانند به یکدیگر متصل شوند. آنها از یک بدنه استوانه ای با دو گوشه تشکیل شده اند که برای اتصال دو نیمه به یکدیگر استفاده می شود. این قطعات معمولاً از آلومینیوم یا برنج ساخته می‌شوند و در اندازه‌های مختلفی با قطر 40 تا 200 میلی‌متر در دسترس هستند.

یکی از مزیت ‌های مدل Symmetrical Guillemin این است که اتصال و جدا شدن سریع و آسان آن‌ها، حتی زمانی که تحت فشار هستند، می‌باشد. آنها همچنین به صورت خود قفل طراحی شده اند، به این معنی که می توان آنها را بدون نیاز به مکانیزم قفل جداگانه متصل کرد.

کوپلینگ شیلنگ آتش نشانی Nakajima ژاپنی

کوپلینگ شیلنگ آتش نشانی Nakajima نوعی ابزار است که در ژاپن و سایر کشورهای آسیایی کاربرد زیادی دارد. نام آنها برگرفته از مخترعشان، شرکت ناکاجیما، یک شرکت ژاپنی است که این ابزار را در دهه 1930 توسعه داد.

کوپلینگ های ناکاجیما در دو پیکربندی رزوه ای و غیر رزوه ای در دسترس هستند و به گونه ای طراحی شده اند که به سرعت و به راحتی وصل و جدا شوند، حتی زمانی که تحت فشار هستند. نسخه بدون رزوه شامل دو نیمه است که توسط مکانیزم قفل به هم متصل می شوند، در حالی که نسخه رزوه ای به انتهای شیلنگ آتش نشانی پیچ می شود و سپس به منبع تامین آب یا سایر تجهیزات آتش نشانی متصل می شود.

مدل Nakajima معمولاً از برنج یا آلومینیوم ساخته می‌شوند و برای مقاومت در برابر فشارها و تنش‌های عملیات اطفاء حریق طراحی می‌شوند. آنها در طیف وسیعی از اندازه ها در دسترس هستند، معمولاً از 40 میلی متر تا 150 میلی متر قطر دارند.

یکی از مزایای مدل های Nakajima این است که به طور گسترده در ژاپن و سایر کشورهای آسیایی مورد استفاده قرار می گیرند و آنها را به گزینه ای مطمئن برای عملیات اطفاء حریق در آن مناطق تبدیل می کند. با این حال، آنها ممکن است به طور گسترده در دسترس یا سازگار با سایر تجهیزات آتش نشانی خارج از آن مناطق نباشند.

کوپلینگ آتش نشانی آریا

برند آریا از انواع این قطعات آتش نشانی است که در ایران تولید می‌شود و در آتش نشانی ‌ها و سایر فعالیت‌ های مرتبط با آتش نشانی استفاده می‌ شود.

کوپلینگ آریا در دو نوع متفاوت، یعنی رزوه ای و پیچی تولید می‌شود. طراحی این ابزار برای مقاومت در برابر فشار و تنش‌ های بالای آب و خطرات مرتبط با آتش‌ سوزی صورت گرفته است. این قطعات از جنس آلومینیوم یا برنج ساخته شده ‌اند و در اندازه‌های مختلفی، معمولاً در قطرهای 25mm تا 150mm، در بازار موجود هستند.

از مزایای کوپلینگ آتش نشانی آریا می ‌توان به قیمت مناسب، قابلیت استفاده در شرایط سخت، و سازگاری به برخی از قطعات آتش نشانی دیگر اشاره کرد. همچنین، این ابزار در بازار ایران به راحتی قابل دسترس است و به دلیل تولید داخلی، قیمت مناسبی نسبت به برخی از انواع وارداتی دارند.

انواع استانداردهای کوپلینگ آتش نشانی

این قطعات آتش نشانی باید استانداردهای خاصی را رعایت کنند تا اطمینان حاصل شود که با سایر تجهیزات سازگار هستند و می توانند فشارها و تنش های بالای عملیات اطفاء حریق را تحمل کنند. سازمان‌های استاندارد مانند انجمن ملی حفاظت از آتش (NFPA) و سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) مشخصاتی را برای این قطعه مهم آتش نشانی برای اطمینان از ایمنی و اثربخشی آنها ایجاد کرده‌اند.

مشخصات کوپلینگ های آتش نشانی بسته به نوع و منطقه ای که در آن استفاده می شود متفاوت است. با این حال، چندین استاندارد رایج وجود دارد که به طور گسترده توسط تولید کنندگان و سازمان های آتش نشانی در سراسر جهان شناخته شده و دنبال می شوند. در اینجا چند نمونه آورده شده است:

انجمن ملی حفاظت از آتش NFPA 1963

این استاندارد طراحی، عملکرد، آزمایش و گواهی اتصالات و کوپلینگ شلنگ آتش نشانی مورد استفاده در ایالات متحده را پوشش می دهد. الزامات مربوط به مواد، ابعاد، الگوهای رزوه، و سایر ویژگی های این قطعه رزوه ای و غیر رزوه ای را مشخص می کند.

سازمان بین المللی استاندارد ISO 6182-1

این استاندارد الزامات کلی برای مدل های اتصال فوری این قطعه مورد استفاده در عملیات اطفاء حریق را مشخص می کند. طراحی، عملکرد و آزمایش این وسیله با اندازه‌های اسمی از DN19 تا DN150 را پوشش می‌دهد.

استاندارد بریتانیا BS 336

 این استاندارد مشخصات اتصالات شیلنگ آتش نشانی و تجهیزات جانبی مورد استفاده در انگلستان را پوشش می دهد. این شامل الزامات مربوط به اندازه، شکل، و مشخصات رزوه و همچنین مواد مورد استفاده در ساخت آنها می باشد.

موسسه استاندارد سازی آلمان DIN 14323

 این استاندارد الزامات کوپلینگ های storz مورد استفاده در عملیات اطفاء حریق در آلمان را مشخص می کند. طراحی، ابعاد، مواد و آزمایش ها را پوشش می دهد.

علاوه بر این استانداردها، بسیاری از استانداردهای منطقه ای و ملی دیگر نیز برای کوپلینگ اعمال می شود. تولیدکنندگان و ادارات آتش نشانی معمولاً قطعه هایی را انتخاب می کنند که مطابق با استانداردهای قابل اجرا در منطقه خود باشند تا از سازگاری و ایمنی اطمینان حاصل کنند.

نکات مهم در انتخاب و خرید کوپلینگ آتش نشانی

هنگام انتخاب و خرید کوپلینگ آتش نشانی باید به چند نکته مهم توجه کرد:

1. سازگاری: مهم است که اطمینان حاصل شود که این قطعه با شیلنگ ها و سایر تجهیزات مورد استفاده سازگار هستند. مدل های مختلف اندازه ‌ها و پیکربندی ‌های رزوه متفاوتی دارند، بنابراین انتخاب مناسب ترین نوع این ابزار برای کار مهم است.
2. جنس: این قطعات معمولاً از برنج، آلومینیوم یا فولاد ضد زنگ ساخته می شوند. هر ماده مزایا و معایب خاص خود را دارد، بنابراین مهم است که ماده ای را انتخاب کنید که برای کاربرد خاص مناسب باشد.
3. اندازه: همانطور که قبلا ذکر شد، کوپلینگ های آتش نشانی در اندازه های مختلف موجود هستند. برای اطمینان از اتصال مطمئن و جریان مناسب آب، انتخاب قطعه ای در  اندازه مناسب برای شلنگ و سایر تجهیزات مورد استفاده مهم است.
4. درجه بندی فشار: این ابزارها دارای درجه بندی فشاری هستند که نشان دهنده حداکثر فشاری است که می توانند تحمل کنند. انتخاب قطعه هایی با درجه فشار مناسب برای کاربرد خاص مهم است.
5. دوام: کوپلینگ ها در حین عملیات اطفای حریق تحت تنش ها و فشارهای زیادی قرار می گیرند، بنابراین انتخاب قطعه هایی که بادوام بوده و بتوانند سختی های کار را تحمل کنند، مهم است.
6. در دسترس بودن: مهم است که کوپلینگ هایی را انتخاب کنید که به راحتی در دسترس باشند و در صورت لزوم به راحتی قابل تعویض باشند. برخی از این تجهیزات ممکن است به‌ طور گسترده ‌تر از سایرین در دسترس باشند، بنابراین مهم است که هنگام تصمیم‌ گیری برای خرید این موضوع را در نظر بگیرید.
7. استانداردها و گواهینامه ها: برخی از کوپلینگ ها ممکن است برای مطابقت با استانداردها یا مقررات خاصی مانند استانداردهای NFPA (انجمن ملی حفاظت در برابر آتش) یا UL (آزمایشگاه های زیرمجموعه) گواهی شوند. انتخاب قطعات تایید شده می‌تواند سطح بیشتری از اطمینان را ایجاد کند که الزامات ایمنی و عملکرد خاصی را برآورده می‌ کنند.

با در نظر گرفتن این عوامل در هنگام انتخاب و خرید قطعات اطفای حریق، می توان مناسب ترین مدل را  برای کار انتخاب کرد و از انجام عملیات اطفاء حریق ایمن و موثر اطمینان حاصل کرد.

قیمت کوپلینگ آتش نشانی

عوامل مختلفی مثل جنس، اندازه، نوع پیکربندی، درجه بندی فشار، نوع گواهینامه و برند در قیمت انواع این قطعات آتش نشانی موثر هستند. با در نظر گرفتن این عوامل می توان اقدام به انتخاب این قطعه آتش نشانی مناسب نمود.

سامانه تخصصی کیوپیکت امکان استعلام و خرید و فروش بی واسطه انواع تجهیزات ایمنی، آتش نشانی و اعلام و اطفا حریق را با کمترین قیمت فراهم کرده است.

برای استعلام قیمت و خرید انواع کوپلینگ آتش نشانی با مناسب ترین قیمت پس از ثبت نام در سامانه کیوپکت نسب به درج استعلام قیمت اقدام فرمایید.